Koronavirüs salgınından sonra yaşanan orman yangınları ve sel felaketlerinin pek çok insanın ruhsal durumunu olumsuz etkilediğini kaydeden Acıbadem Bodrum Tıp Merkezi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Emel Sönmez, “Pandemiye bir de doğal afetlerin eklenmesi telaş ve kaygılarımızın artmasına ve ağırlaşmasına yol açtı. Son vakitlerde gelen hastalarımızda dert bozuklukları ve kaygının ruhsal tesirlerini ziyadesiyle görüyoruz. Dehşet, korkunun bir üst kademesidir. Dozunda olan endişe nasıl ki bizi tehlikelere karşı korursa, denetim edilemeyen çok kaygı da hem bizi hem etrafımızı olumsuz etkileyerek günlük hayatımızı çıkmaza sokabilir.” diye konuştu.
“Korkunuzun kaynağını fark edin”
Yangın, sel ve gibisi felaketlere direkt maruz kalmasak da bağlantı kanallarından olayla ilgili bilgi almanın, yaşananlar için üzülmenin doğal ve olması gereken bir insani reaksiyon olduğu belirten Dr. Emel Sönmez “Hepimiz, öteki insanların ve canlıların başına gelen felaketlerden etkileniriz. Empati kurarız ve doğal olarak üzülürüz. Bu insan olmanın temel hislerinden biridir. Bu hisler sayesinde, hepimiz acıların hafifletilmesi için elimizden gelen ne varsa, takviye olma gereksinimi duyar ve harekete geçeriz. Ayrıyeten kendimiz ve etrafımızdakiler için kaygılanırız. Kaygılanmak da sağlıklı bir yansıdır. Bu sayede, muhtemel riskler için önlem almaya da çalışırız. Lakin tasa ilerler ve kaygıya dönüşürse, sağlıklı düşünme gücümüzü yitirmeye başlarız.” diyerek dehşet ve derdin denetim edilememesi durumunda tabibe başvurulmasını tavsiye etti.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Emel Sönmez “Kaygı ve kaygılarınızın ne vakit, hangi olaydan sonra başladığının farkında olursanız daha kolay yoluna koyarsınız. Bu dehşete ben birinci olarak ne vakit, hangi olay üzerine kapıldım? Kaygım giderek artıyor mu? Hangi faktörlerden etkileniyor? Bu soruları yanıtlamak sorunu çözmede büyük kıymet taşıyor. Nasıl ki alerjisi olan bir kişi; kendisinde hangi etkenlerin alerjisini tetiklediğinin, hangi etkenlerle alerjisinin azaldığının farkında olursa ona nazaran davranır ve yarar sağlar; endişeler da böyledir. Dozunda olan, denetimli endişelerimiz bizi tehlikelerden korur. Fakat çok dehşete teslim olursak o vakit tehlike çanları çalıyor demektir.” diyerek antrenman, yürüyüş ve çeşitli aktivitelerin insan sıhhatini olumsuz etkileyen çok tasaya da güzel geldiğini kaydetti.
Bu cins sorun ve problem yaşayanların, doktor tavsiyelerine uymasını ve uyku kalitesini de arttırmasını isteyen Dr. Sönmez, bunun yanında insanların his ve kanılarını yakınları ile paylaşmasını istedi.
“Zararlı alışkanlıklar endişe ve tasayı tetikliyor”
Alkol, sigara üzere ziyanlı alışkanlıkların dehşet ve tasayı arttırdığını belirterek, sağlıklı bir hayat için alkol ve sigaranın yanında çok çay-kahveden tüketiminden de uzak durulmasını tavsiye eden Dr. Emel Sönmez, insanların yaşadığı aksilikleri içine atmamasını, sırdaş bulduğu şahıslarla paylaşmasını önerdi. Lev Tolstoy’un “Acı hissetmek canlı olduğumuzun ispatıdır; lakin oburunun acısını hissetmek insan olduğumuzun delilidir.” kelamını hatırlatan Dr. Sönmez “Özellikle toplumsal medyada ve whatsapp kümelerinde bireyleri çok paniğe sevk eden, yanlışsız olmayan bilgiler yayılabiliyor. Sizi korku ve endişeye sokan olaylar konusunda gerçek kaynaklardan bilgileri takip edin. Nasıl ki birtakım fizikî hastalıklarda bütüncül tedavi çok ehemmiyet taşıyorsa, ruhsal hastalıklarda bilhassa korku ve dehşet ile başa çıkmada da büyük yarar sağlıyor. Şiddetli tasa bozukluklarında, tüm gayretlerinize karşın dert ve endişelerinizin hayatınızı esir almasının önüne geçemediğinizde kesinlikle uzmana danışın ve takviye alın.” dedi.
