Kendinizi soğuk suya isteyerek daldırma fikri pek çekici gelmeyebilir. Fakat, basit bir soğuk duşun birçok faydası olduğu keşfedildi. Sonuçta, üst düzey sporcular düzenli olarak buz banyoları yapıyorlar ve bu yöntemin destekçilerinin iddialarını destekleyen sayısız çalışma da bulunuyor.
Soğuk duşun metabolizmanın iyileştirilmesi, zihinsel sağlığınızın düzelmesi, stres seviyelerinin azaltılması, ağrılı eklemlerin rahatlaması gibi daha birçok sağlık yararı bulunmakta. Soğuk duş almayı neden düzenli olarak düşünmeniz gerektiği konusunda uzmanların söylediklerine bir göz gezdirin.
Soğuk Terapi Nedir?
Soğuk terapi, kendini soğuk suya daldırma eylemidir. Kökenleri Antik Yunan’a kadar uzanır ve öncelikle rahatlama ve sosyalleşme amacıyla kullanılmıştır. Günümüzde, Plunge veya Pod Company Ice Pod gibi popüler soğuk banyolar, genel sağlığımızı iyileştirmeye yönelik bütünsel bir sürecin parçası olarak pazarlanmaktadır. Ancak, soğuk suya dalma, pahalı cihazlar veya büyük maliyetler olmadan birçok farklı şekilde de gerçekleştirilebilir. İç hastalıkları uzmanı ve Mount Sinai Faculty Practice Primary Care Associates’te yardımcı doçent olan Dr. Majdoline Jayoushe, soğuk terapinin ısıtılmamış bir havuzda yüzerek veya basitçe soğuk duş alarak uygulanabileceğini söylüyor.
Soğuk Terapinin Faydaları Nelerdir?
Dr. Jayoushe, soğuk terapinin faydalarını şu şekilde listeliyor:
-İltihap ve şişliği azaltır
-Kronik eklem ağrısı ve kas ağrısını azaltır
-Bağışıklık sisteminizi güçlendirir
-Genel sağlığı teşvik eder
-Metabolizmayı iyileştirir ve sağlıklı kilo kaybını teşvik eder
-İnsülin duyarlılığını artırır ve tip 2 diyabet riskini azaltır
-Depresyon belirtileriyle mücadeleye yardımcı olur
Dr. Jayoushe “Bunu sisteminize mini bir ‘şok’ olarak düşünün,” diyor. “Soğuk suyun içindeyken, beyniniz rahatsız edici hissi ortadan kaldırmaya odaklanır, bu nedenle neden mutsuz veya stresli olduğunuzu düşünmek yerine odaklanmış olursunuz. Bu, zihninizi boşaltmanıza yardımcı olur.”
Dr. Jayoushe, soğuk suyun vücutla temasta, vücudun “savaş ya da kaç” moduna girdiğini ve stres hormonları olan adrenalin ve kortizol salgıladığını açıklıyor. Bu sinyallere yanıt olarak, vücudun hızlı nefes alarak, kalp atış hızını arttırarak ve kan damarlarını daraltarak bu soğuk su etkisini dengelemeye çalıştığını ekliyor. Cildimiz soğuğa adapte olduğunda, dopamin, serotonin ve endorfin gibi “iyi hissetme” hormonlarının yükseldiğini ve bu hormonların soğuk bir duşun ardından bizi mutlu, rahat ve zihinsel olarak yenilenmiş hissettireceğini söylüyor.
Nörofizyolog ve The Neuro Experience sunucusu Louisa Nicola, soğuk duş almanın ayrıca gözenekleri sıkılaştırma, aşırı yağ üretimini azaltma ve genel cilt sağlığını teşvik etme gibi bazı cilt bakım faydaları da sağladığını da ekliyor.
Soğuk Duş Almanın En İyi Yolu Nedir?
Soğuk duş alırken yavaş ve istikrarlı bir yol izlenmelidir. Jayoushe, insanların duşlarının sonunda birkaç saniye boyunca soğuk bir sıcaklık denemelerini ve rahat hissetmeye başlayana kadar düğmeyi sıcaktan soğuğa çevirmelerini teşvik eder. “Derin nefes alın ve suyu vücudunuza eşit şekilde dağıtmak için duşun altına geçin.” diyor.
Soğuk duş olarak kabul edilmesi için ideal su sıcaklığı 15 derecenin altında olmalıdır. Dr. Jayoushe, soğuk terapi bilimcilerinin en iyi sonuçlar için soğuk duşların öğleden sonra veya akşam alınmasını önerdiğini de ekliyor. “Çünkü vücut iç sıcaklığımız gün boyunca dalgalanır. Sabahları vücut iç sıcaklığı en düşük seviyedeyken soğuğa en duyarlı oluruz.” diyor.
Soğuk Duş Ne Kadar Süre Alınmalı?
Soğuk duşun tüm faydalarından yararlanmak için uzun süre soğuk duşta kalmanıza gerek yok neyse ki. Jayoushe, Hollanda’da yapılan 2016 tarihli bir çalışmanın, 30 ila 90 saniye soğuk duş alanların soğuk duş almayanlara kıyasla işten hastalık nedeniyle izin günlerinde yüzde 29 azalma olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Bu nedenle aşırıya kaçmamalısınız (bununla ilgili daha fazla bilgi aşağıda), sadece birkaç saniye soğuk duş almak bile vücudunuz ve sağlığınız için çok iyi olacaktır. “Soğuk suya maruz kalma süresine sadece birkaç saniyeyle başlayın. Vücudunuz adapte oldukça, her duşla maruz kalma süresini beş saniye artırmayı deneyin, böylece en az 30 saniye soğuk suya dayanabilirsiniz” diyor.
Soğuk Duş ile Sıcak Duş Farkı
Sıcak duş almanın soğuk duş almaktan daha faydalı olabileceği durumlar da vardır. Louisa Nicola, yapılan araştırmaların sıcak banyoların da depresif belirtileri iyileştirebileceğini, soğuk duşların yaptığı gibi ve uykusuzlukla mücadele edip uyku kalitesini artırabileceğini söylüyor.
Dr. Jayoushe, sıcak suyun egzersiz sonrası kas ağrılarını hafifletmeye de yardımcı olabileceğini söylüyor, ancak sıcak duşların soğuk duşlar gibi nörobilişsel faydalar sunduğunu göstermek için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini ekliyor. Ayrıca, çok sıcak bir duşun cildinizi ve saçınızı kurutabileceğini belirtiyor. Mutlu bir orta yol için ılık suyla ılık bir duş almayı hedefleyin.
Soğuk Duşların Olumsuz Yönleri Nelerdir?
Soğuk duş alırken dikkate alınması gereken birkaç olumsuz yan etki vardır. Dr. Jayoushe, soğuk sıcaklıklara uzun süre maruz kalmanın (genellikle 15 dakikadan fazla bir süre) hipotermi riskini artırabileceğini, bunun da ciddi sinir hasarına ve yaralanmalara neden olabileceğini açıklıyor.
Nicola, kardiyovasküler durumlar, hipertansiyon veya diğer kalp ile ilgili sorunları olan kişilerin soğuk terapiye herhangi bir şekilde dahil olma konusunda dikkatli olmaları gerektiğini ve en iyi tıbbi tavsiye için bir doktora danışmaları gerektiğini ekliyor. Jayoushe, soğuk duşun kalp rahatsızlıkları ve kontrolsüz yüksek tansiyonu olan yaşlı hastalar için tehlikeli olabileceğini kabul ediyor ve bu durumlarda soğuk duş almadan önce bir doktora görünmenin önemini vurguluyor.
Nicola, soğuktan kaçınması gereken diğer kişiler arasında, aşırı soğuk hassasiyet ve dolaşım sorunu olan Raynaud hastalığına sahip kişiler olduğunu belirtiyor. Ayrıca, astım gibi solunum rahatsızlıkları olan kişilerin kendilerini aşırı soğuk koşullara maruz bırakırken dikkatli olmaları gerektiğini söylüyor. Bu nedenle, soğuk terapi hakkında meraklıysanız ancak buzlu sulara dalmak istemiyorsanız, soğuk duş almak her iki dünyanın da en iyisini elde etmenin basit bir yoludur.
Sağlıklı yaşam trendlerinden biri olarak çok tartışılan buz banyosu hakkındaki “Buz Banyosunun Faydaları ve Zararları Neler?” yazımızı okumak için tıklayın.
soğuk terapi
