Büyük olasılıkla, hiç kimseyi göremeseniz bile, ardınızdan birinin size baktığı hissine kapıldınız. Yalnız değilsiniz. Görünüşe nazaran bu, çoğumuzun paylaştığı bir tecrübe ve bazen bu türlü hissetmemizin nedenlerini birden fazla açıklama ile kapsayan çalışmalar bile var.
Beynimiz, görmesek bile birinin bize bakıp bakmadığını anlayabilir
Görme korteksine (beynin bir parçası) verilen hasar nedeniyle göremeyen ‘kortikal olarak kör’ bir hasta ile bir çalışma yapıldı. Sinema izlemek yahut kitap okumak üzere hiçbir şeyi şuurlu olarak algılayamıyordu, lakin çalışan beyin bölgelerine giden bilgileri işleyebiliyordu. Araştırma, birinin bize direkt baktığını, şuurlu olarak görmesek bile hissedebildiğimizi gösterdi; bu, aslında bize bakan birini görmesek bile neden izlendiğimizi hissettiğimizi açıklayabilir.
Bir yorumlama hatası
Bu hissi doğrulayabilecek ve hatta daha sık yaşanmasını sağlayabilecek diğer bir şey de, arkanızı döndüğünüzde ve aslında size bakan birinin olduğunu gördüğünüz vakittir. Bu, başından beri bakan birinin olduğunun bir teyidi üzere görünse de, size bakan kişi bunu yalnızca arkanızı döndüğünüz için yapmış olabilir, ki bu da bütün sıkıntıyı kaçırıyor.
Küçük bir ipucu sizi uyarır
İzlenme hissine beyninizi uyaran küçük bir ipucu neden olabilir, gözünüzün ucuyla gördüğünüz bir şey, açıklanmayan bir yerden gelen hafif bir ses yahut emin olmadığınız rastgele bir şey olabilir. Bu biraz paranoyaya ek olarak ve ardınızda ne olduğunu görememeniz, durum bu türlü olmasa bile ardınızda adımlarınızı izleyen birinin olduğu izlenimini verebilir.
Emin değilseniz, karşılık muhtemelen “Evet” olacaktır
Sidney Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya nazaran, beşerler etrafları hakkında, havanın karanlık olması yahut güneş gözlüğü takması üzere sonlu görsel ipuçları aldıklarında ve tam olarak ne olduğunu anlayamadıklarında, evvelki tecrübelerine güvenme eğilimindedirler. Bu, bilhassa belgisiz oldukları durumlarda, kendilerine bakıldığına inanma olasılıklarını artırır.
Birinin bize baktığını anlamak önemlidir
Birinin bize bakıp bakmadığını belirleyebilmek ve ayrıyeten birine bakarken tanınmak, beşerler ortasındaki irtibatla ilgili olduğu için insan davranışının nitekim kıymetli bir kesimidir. İnsan evriminin başlangıcından bu yana bakış, aşk, öfke ve hayatta kalmak için gerekli bilgiler üzere hisleri iletmek için güçlü bir araç olmuştur ve o vakitten beri gelişmektedir. Bu yüzden beynimiz bu aktivitede uzmanlaşmıştır ve etrafımız hakkında her vakit tetikte oluruz.
