Ünlülerin stilisti Kate Young, Oscar töreninden önceki cumartesi günü zor bir karar vermek durumunda kaldı. Mesele, müşterilerinden Michelle Williams’ın giyeceği ipek tüllü pelerin değil, kendi taktığı Oura yüzüğüydü. Adım sayısından vücut sıcaklığına her şeyi ölçen ve önemlisi de uyku kalitesine dair bilgiler veren bu akıllı cihazı parmağından çıkarmaya karar verdi.
Sebep neydi peki? Tören yaklaşırken artan iş temposu yüzünden uyku puanları korkunç derecede düşmüştü. “Kalp atış hızı değişkenliğime [HRV] bakılırsa hastanede olmam gerekiyordu” diye anlatıyor Young. Chanel’in Beverly Hills Hotel’deki Polo Lounge’da düzenlediği Oscar öncesi yemekte markanın basın sözcülerinden biriyle kendi puanlarını karşılaştırdıktan sonra, Hollywood’un en önemli hafta sonunda yüzükten kurtulmaya karar verdi. Başa çıkılamayacak kadar yoğun bir kaygı hissediyordu çünkü. “Şu an bunun bana hiçbir faydası yok” diye düşündüğünü hatırlıyor Young.
Young, Oura’yı dert eden ne ilk ne de son kişi. Yaklaşık 300 dolar değerindeki bu titanyum yüzük, Yüzüklerin Efendisi’ni akla getirmekle kalmıyor, aynı zamanda wellness meraklıları için gerçekten de her şeye hükmedecek tek bir yüzük hâline geliyor. Moda dünyasında bir zamanlar ancak öldüğünde ya da en iyi ihtimalle ölümüne yorulduğunda uyuyabilirsin gibi bir inanç vardı belki, fakat Oura; kalp ritmi, vücut sıcaklığı ve kaç dakika REM uykusu uyuduğunuz gibi biyometrik verileri toplayarak yeni bir takıntıyı besliyor: Uykuyu amansızca düzenlemek ve tartışmak. Young; “Moda sektörünün yarısı Oura yüzüklerini kullanıyor gibi geliyor” diye belirtiyor. Sosyal medya da bu söylemi destekliyor. Kısa bir süre önce Kim Kardashian 93 puan alan muazzam uykusuna dair verileri Instagram’da paylaştı ve Gwyneth Paltrow’dan şu cevabı aldı: “PARDON? @ouraring işinde birinci benim sanıyordum.”
New York’taki Weill Cornell uyku sağlığı merkezinin direktörü olan ve 2020’den beri hasta sayısının yüzde 50 arttığını belirten doktor Ana C. Krieger; “Pandemi, uykunun önemini kanıtlamış oldu” diyor ve ekliyor: “Eskiden uyku, kolayca ihmal edilebilecek ve asla öncelik verilmeyecek bir şey olarak görülüyordu.” Fakat karantina döneminde insanlar uyumaya daha çok vakit bulur oldu; ayrıca stres kaynaklı uykusuzluk vakaları da arttı. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’ne göre, Amerika’daki yetişkinlerin üçte biri uykusuz; günde yedi- sekiz saatten daha az uyuyarak, önerilen günlük uyku süresinin altında kalıyorlar.
Veriler son on yılda pek değişmese de uyku hakkında konuşma biçimimiz değişti. Arianna Huffington, “birkaç teknoloji şirketi CEO’sunun” olduğu bir yemekte böyle bir konuşmanın geçtiğini söyledi bana. “Bir tanesi günde yedi saat uyuduğundan bahsetti. Bunu duyan diğeri, “Ben sekiz saat uyuyorum!” dedi, neredeyse bağırarak. Başka biri, “Dokuz! Ben dokuz!” dedi. Sanki açık artırmada teklif veriyorlardı.” Huffington’ın şirketi Thrive Global, insanlara ve şirketlere nasıl en iyi dinlenmiş versiyonları olabilecekleri yönünde tavsiyeler veriyor. Huffington’a göre bugün artık başarının ölçütü hâline gelen uyku, biyolojik hack’leme çağının yeni cephesi. Jeff Bezos bile günde sekiz saat uykunun Amazon hissedarları için iyi olduğunu belirtti.
Kâr amacı gütmeyen Los Angeles merkezli Baby2Baby’nin eş başkanı Kelly Sawyer Patricof; “Daha erken uyumanın bir trend hâline geldiği kesin” diyor. Yazının başında bahsettiğim Chanel yemeğinde de bulunan Sawyer Patricof, krem rengi tüvit Chanel mini elbisesi ve altın zincir kemeriyle altın Oura yüzüğünü kombinlemişti. Oura’nın Cartier ile karıştırıldığı bir ânı hatırlayarak; “İnsanlar bunu artık diğer takılarıyla beraber kullanıyor, gardıroplarımızın bir parçası hâline geldi” diyor. (Oura 2021’de Gucci ile işbirliği yaparak yüzeyinde iç içe geçmiş G’lerin olduğu bir yüzük tasarladı.) “Uykumla çok ilgiliyim” diye itiraf ediyor ve Oura’nın 85 ve üstü uyku puanı alanlara verdiği Crown ödülünü neredeyse her gün almakla gurur duyuyor. (Ayrıca pelüş ipek Drowsy uyku maskesi takıyor ve her gece Olly’nin melatonin tabletlerinden alıyor.) Uyku vaktinin en önemli vakit olduğu inancını paraya çeviren Hill House’tan Nell Diamond, her gün iki arkadaşıyla uyku puanlarını paylaşıyor. (Genelde en yüksek puanın kendisine ait olduğunu da belirtiyor.) “Bir şeylerin takibini yapmamı sağlayan teknolojileri hep sevdim. Optimizasyon her zaman tutkumdu” diyor.
La Ligne’nin kurucu ortağı ve CEO’su Molly Howard, Eight Sleep akıllı yatağının “şu anda wellness ve özbakım rutini” olduğunu ve yoğun çalışma temposu ve bebeği sebebiyle ne kadar uykusuz kaldığını fark ettiğini belirtiyor. “Hepimiz kontrol manyağıyız” diyen Howard, uykuda vücut ısısı fazla arttığından akıllı yatağını normalden beş derece daha soğuğa ayarlıyor. “Bu cihazlardan önce elindekiyle yetinmek zorundaydın, yapacak bir şey yoktu. Şimdi insan biraz kontrolü varmış gibi hissediyor.”
Bir zamanlar seyahat ve geç yenen akşam yemekleri, imrenilecek bir hayatın olmazsa olmazı gibiydi. Bu durum artık değişiyor. “Kızarmış gözler bir zamanlar Los Angeles’ta çok popülerdi” diyor Krieger. “Ama artık insanlar uykularını feda etmiyor. Bunun yerine işlerini uçakta yapmayı tercih ediyorlar.” Sawyer Patricof, geçen sene Moda Haftası için Paris’e gittiğinde Oura skorunun 46’ya inmesiyle dehşete düştüğünü söylüyor. “Beni seyahatten soğuttu!” Pek çok otel, müşterilerine sunduğu hizmetler arasına uyku yardımını eklemek için birbiriyle yarışıyor: Utah’taki Amangiri’de uyku doktoru, Londra’daki The Cadogan’da uyku görevlisi ve New York’taki Four Season bünyesindeki The Spa’da uyku hipnozcusu var.
Haziran 2021’de hantal Fitbit’in yerine ben de Oura yüzüğü aldım. En büyük aydınlanmam, yatakta geçen sürenin uyku süresine eşit olmadığını görmek oldu. Bu işe yeni giren birinin saflığıyla, onda yatıp altıda kalktığım için sekiz saat uyuduğumu düşünüyordum. Oura böyle demiyordu! Yakın zamanda Oura uygulamasında bir gece aslında 6 saat 32 dakika uyuduğumu gördüm; derin uyku, REM ve hafif uyku sürelerim mavi tonlarındaki sütunlarla karşımdaydı. Saat üçte, bir yaşındaki bebeğimin ağladığını, beşte de Saint Bernard cinsi köpeğimiz Lloyd’un yatağa atlayarak ayak ucuma kıvrıldığını hatırlamış oldum böylece.
Uyku takibi yapan cihazlar takmak başka, yüksek teknoloji ürünü yataklar başka elbette. La Ligne’den Hoaward’ın bayıldığı ve farklı kısımlarını ısıtıp soğutmak için su kullanan Eight Hours’u denemek için bilhassa hevesliydim. Mevcut yatağınızın üstüne konan Pod Cover’ın kurulumunu yapmak o kadar zahmetliydi ki o yorgunlukla iyi bir uyku çekmek işten bile değildi (onca kemer, kanca ve fermuarla bir S&M odası bile inşa edebilirdik eşimle). Eight Sleep’in ısı ayarı o kadar ideal bir koza oluşturdu ki, her gece saat üç civarında biraz serinlemek için bacağımı örtünün dışına çıkarma rutinimi yapmama gerek bile kalmadı.
Ayrıca Therabody akıllı gözlüklerini de denedim. Göz maskeli bir sanal gerçeklik gözlüğüne benzeyen bu cihaz, şakaklarıma çok hoş bir masaj yaptı ve yüzümü ısıttı. (Gözlüğümü ödünç aldıktan iki dakika sonra horlamaya başlayan eşimi dürtmek zorunda kaldım bir keresinde.) Bir de pahalı bir cilt bakım kremi gibi görünen ama aslında içindeki kristal ve minerallerle dijital kirliliği etkisiz hâle getiren gizemli Somavedic cihazı var. Ayrıca strese dayanıklılığı artırmak için infrasonik terapiden faydalanan bilgisayar faresi biçimli Sensate ve sakinleştirici etki için ses dalgalarından faydalanan titreşimli Apollo bileziği var. Bir de tabii magnezyum tozundan melatonin tabletlerine ve kenevir çayına dek yenecek, içilecek ve çiğnenecek bir sürü şey var.
Tüm bunlar biraz bunaltıcı hâle gelebilir. Derin uykuyu ölçme yöntemlerinin cihazdan cihaza değişebileceğini belirten Krieger; “Dikkatli olmakta fayda var. Bu giyilen cihazların çoğu onaylı değil, dolayısıyla bu verilere bel bağlamamak gerek” diyor. Televizyon yapımcısı Karah Preiss, Oura yüzüğünü bir ay içinde iade etmiş. “Bu biyometrik cihazları taktığınızda birden neden mahrum olduğunuzun aşırı farkında varıyorsunuz” diye açıklıyor yaşadıklarını. “Tartıya çıkmak gibi biraz. Tartı kilo vermenizi kolaylaştırmaz. Kilo verme sürecini çileye çevirir.”
Hayatına sıfırdan başlamak için sakinleştiricilerle kendini bir yıl uyutan bir kadının hikayesini anlatan 2018 tarihli My Year of Rest and Relaxation romanının yazarı Ottesa Moshfegh; “Bence internetin sağduyuyu sermayeye çevirmesinden başka bir şey değil bu” diyor. “Elektronik bir cihazın uykumu takip etmesi, benim hakkımda benden daha çok şey bildiği fikri. Bence bu çok rahatsız edici bir şey.” Moshfegh günde üç ila dokuz saat uyuduğunu söylüyor. Bir uyku bozukluğundan mustarip olduğu için “uyumaya yarayacak ne varsa” onu kullandığını belirtiyor ve ekliyor: “Bu oruç ve biyolojik hack’leme meseleleri bence canı sıkılan insanlar için.”
Yine de hayranları söyleşilerine gelip uyku hakkında konuşuyor. “Çoğumuzun uykuyla narin ve hassas bir ilişkisi var” diyor Moshfegh. “En savunmasız olduğumuz ânımız. Bilinçaltımızın insafına kalıyoruz. Uyku, mahrem alanlarımızda yaptığımız bir şey ve kendi uyku problemlerimizin eşsiz olduğunu sanıyoruz.” En son gülerek ekliyor: “Ama aslında kimse kimsenin uyku problemlerini dinlemek istemez.”
oura yüzük
kaliteli uyku